Στη Θεσσαλία την αποκαλούν βουρβούρα, ταρτάρα και μυγάκι, στην Μακεδονία
φούρλα, στην Πελοπόννησο τρελιάγκα, στην Αιτωλοακαρνανία κορκότζηλο. Ο
λόγος για τη σβούρα. Στα σχήματα και τις μορφές του χαμένου αυτού
παιχνιδιού πειραματίζεται ο Κώστας Μουγγολιάς, ένας από τους τελευταίους
έλληνες σβουροποιούς.
Της Κατερίνας Κοντίνη
Στο εργαστήριό του στη Νέα Φιλαδέλφεια, το οποίο δημιουργήθηκε το 1999, βρίσκει κανείς εκατοντάδες σβούρες. «Ο κόσμος τις αγοράζει κυρίως για συλλογή, για διακόσμηση στο σπίτι, για βαφτίσεις ή για δώρο. Η σβούρα έχει χρησιμοποιηθεί πολύ και ως επιχειρηματικό δώρο, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στην Ελλάδα, καθώς συμβολίζει την τέλεια κίνηση, την ακρίβεια», αναφέρει ο Κ. Μουγγολιάς.
Η χρυσή εποχή της σβούρας στην Ελλάδα ήταν οι δεκαετίες του ’50 και του ’60, ενώ από τη δεκαετία του ’70 και μετά, αρχίζει να εξαφανίζεται σταδιακά ως παιχνίδι ατομικό ή ομαδικό.
Τα είδη της σβούρας είναι δεκάδες. Η παραδοσιακή, που
συνοδεύεται από σκοινί και δεκάρα, ενώ «χρησιμοποιείται αυθεντική
γαρυφαλλόπροκα από τα στρατιωτικά άρβυλα, την οποία στις δεκαετίες του
'50 και του '60 έβαζαν τα παιδιά για καρφί στις σβούρες τους».
Δακτυλοσβούρες, όπως η «μαγική», που στηρίζεται σε ένα φαινόμενο της φυσικής που ονομάζεται κλονισμός, ή όπως το «πάρτα όλα», η οποία είναι «η μόνη σβούρα που τη βαραίνει μια κακιά φήμη, γιατί απαγορεύτηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας από τον Παπαδόπουλο ως τυχερό παίγνιο».
Σβούρες με υποστηρίγματα, ήχου, διπλές, γιαπωνέζικες –τις οποίες χρησιμοποιούν και οι καλόγεροι του ζεν σαν άσκηση- ίυγγες, σβούρες-χορεύτριες, γιο γιο κ.α.
Η σβούρα συναντάται σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, ενώ η αρχαιότερη γραπτή αναφορά της απαντάται στον Όμηρο, στην Ιλιάδα (ραψ. Ξ, στ. 413), όταν μια πέτρα που εκσφενδονίζει ο Τελαμώνιος Αίας μονομαχώντας με τον Έκτορα, στριφογυρίζει «σα σβούρα» πριν χτυπήσει τον αντίπαλο του κατάστηθα.
Όπως αναφέρει ο Κ. Μουγγολιάς, «η σβούρα είναι μια αναπαράσταση, μια μικρογραφία του φυσικού κόσμου. Ο πλανήτης μας, ο γαλαξίας μας, το σύμπαν το ίδιο περιστρέφεται σε μια αέναη κίνηση στον χώρο και στον χρόνο και η σβούρα, μπροστά στα μάτια μας, μιμείται για λίγα λεπτά την κοσμική δίνη».
www.enet.gr
Στο εργαστήριό του στη Νέα Φιλαδέλφεια, το οποίο δημιουργήθηκε το 1999, βρίσκει κανείς εκατοντάδες σβούρες. «Ο κόσμος τις αγοράζει κυρίως για συλλογή, για διακόσμηση στο σπίτι, για βαφτίσεις ή για δώρο. Η σβούρα έχει χρησιμοποιηθεί πολύ και ως επιχειρηματικό δώρο, τόσο στο εξωτερικό, όσο και στην Ελλάδα, καθώς συμβολίζει την τέλεια κίνηση, την ακρίβεια», αναφέρει ο Κ. Μουγγολιάς.
Η χρυσή εποχή της σβούρας στην Ελλάδα ήταν οι δεκαετίες του ’50 και του ’60, ενώ από τη δεκαετία του ’70 και μετά, αρχίζει να εξαφανίζεται σταδιακά ως παιχνίδι ατομικό ή ομαδικό.
Τα είδη της σβούρας είναι δεκάδες. Η παραδοσιακή, που
συνοδεύεται από σκοινί και δεκάρα, ενώ «χρησιμοποιείται αυθεντική
γαρυφαλλόπροκα από τα στρατιωτικά άρβυλα, την οποία στις δεκαετίες του
'50 και του '60 έβαζαν τα παιδιά για καρφί στις σβούρες τους».
Δακτυλοσβούρες, όπως η «μαγική», που στηρίζεται σε ένα φαινόμενο της φυσικής που ονομάζεται κλονισμός, ή όπως το «πάρτα όλα», η οποία είναι «η μόνη σβούρα που τη βαραίνει μια κακιά φήμη, γιατί απαγορεύτηκε κατά τη διάρκεια της δικτατορίας από τον Παπαδόπουλο ως τυχερό παίγνιο».
Σβούρες με υποστηρίγματα, ήχου, διπλές, γιαπωνέζικες –τις οποίες χρησιμοποιούν και οι καλόγεροι του ζεν σαν άσκηση- ίυγγες, σβούρες-χορεύτριες, γιο γιο κ.α.
Η σβούρα συναντάται σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, ενώ η αρχαιότερη γραπτή αναφορά της απαντάται στον Όμηρο, στην Ιλιάδα (ραψ. Ξ, στ. 413), όταν μια πέτρα που εκσφενδονίζει ο Τελαμώνιος Αίας μονομαχώντας με τον Έκτορα, στριφογυρίζει «σα σβούρα» πριν χτυπήσει τον αντίπαλο του κατάστηθα.
Όπως αναφέρει ο Κ. Μουγγολιάς, «η σβούρα είναι μια αναπαράσταση, μια μικρογραφία του φυσικού κόσμου. Ο πλανήτης μας, ο γαλαξίας μας, το σύμπαν το ίδιο περιστρέφεται σε μια αέναη κίνηση στον χώρο και στον χρόνο και η σβούρα, μπροστά στα μάτια μας, μιμείται για λίγα λεπτά την κοσμική δίνη».
Εφέσου 30, Νέα Φιλαδέλφεια, Αθήνα
Τηλ. 210 25 86 852, 6937510372
www.enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου