Ἔτσι πολὺ ἀτένισα...

Ἔτσι πολὺ ἀτένισα 

Τὴν ἐμορφιὰ ἔτσι πολὺ ατένισα,

ποῦ πλήρης εἶναι αὐτῆς ἡ ὅρασίς μου.

Γραμμὲς τοῦ σώματος. Κόκκινα χείλη. Μέλη ἡδονικά.

Μαλλιὰ σὰν ἀπὸ ἀγάλματα ἑλληνικά παρμένα·

πάντα ἔμορφα, κι ἀχτένιστα σὰν εἶναι,

καὶ πέφτουν, λίγο, ἐπάνω στ' ἄσπρα μέτωπα.

Πρόσωπα τῆς ἀγάπης, ὅπως τἄθελεν

ἡ ποίησίς μου....... μὲς στὲς νύχτες τῆς νεότητός μου,

μέσα στὲς νύχτες μου, κρυφά, συναντημένα......

Κωνσταντίνος Καβάφης
Γράμματα, Τόμ. 4, Ἀρ. 37 (1917)

Φωτογραφία: Ἀμαζόνα. Ρωμαϊκὸ ἀντίγραφο ἀπὸ ἑλληνικὸ πρωτότυπο, 440-430 π.Χ. Rome, Capitoline Museums, Palazzo dei Conservatori, Halls of the Horti of Maecenas.

Δημ. Χαρισιάδης. Μία ὁλόκληρη Ἑλλάδα μέσα στὶς φωτογραφίες του

Δημήτρης Χαρισιάδης (Καβάλα, 15 Αὐγούστου 1911 - Ἀθήνα, 2 Ἀπριλίου 1993)

Μία ὁλόκληρη Ἑλλάδα μέσα στὶς φωτογραφίες του…

Κερύνειος ἔλαφος...

   Τὸ ἐλάφι τῆς Κερύνειας τὸ εἶχε χαρίσει στὴ θεὰ Ἄρτεµη ἡ Ταϋγέτη, κόρη τοῦ Ἄτλαντος καὶ µητέρα τοῦ Λακεδαίµονος, πρώτου βασιλέα τῆς Σπάρτης. Ἦταν τὸ ὀµορφότερο τοῦ κόσµου μὲ χρυσὰ κέρατα καὶ χάλκινες ὁπλές. Ἦταν ἀκούραστο στὸ τρέξιµο καὶ δὲν ἄφηνε κανέναν νὰ τὸ πιάσῃ. Τὸ καταφύγιό του βρισκόταν στὸ ὄρος Κερύνεια, ἢ στὴν Οἰνόη στὸ ναὸ τῆς Ἀρτέμιδος. 

Τὸ Θέατρο τοῦ Διονύσου Ἐλευθερέως...

A Reconstructed Theatre Of Dionysus, Athens Greece, Ken Welsh, 1880. © Wal-Mart Stores, Inc.

Φανταστική αναπαράσταση του Θεάτρου του Διονύσου στην Αθήνα.

   Τὰ κατάλοιπα τοῦ θεάτρου τοῦ Διονύσου Ἐλευθερέως, σὲ ἄμεση χωρικὴ καὶ συμβολικὴ σχέση μὲ τὸ ὁμώνυμο ἱερό, δεσπόζουν στὸ ἀνατολικό τμῆμα τῆς νότιας πλαγιᾶς τῆς Ἀκροπόλεως.

Ὁ χῶρος αὐτὸς ἔχει συνδεθεῖ μὲ τὴ γένεση καὶ ἐξέλιξη ἑνὸς ἀπὸ τὰ κορυφαῖα ἐπιτεύγματα τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, δῆλα δὴ τοῦ δράματος καὶ τῆς συλλήψεως τοῦ θεάτρου ὡς καλλιτεχνικῆς καὶ ἀρχιτεκτονικῆς δημιουργίας. Ἐδῶ πρωτοδιδάχτηκαν τὰ κορυφαῖα ἔργα τῶν μεγάλων κλασικῶν δραματικῶν ποιητῶν, Αἰσχύλου, Σοφοκλέους, Εὐριπίδου, Ἀριστοφάνους καὶ Μενάνδρου, τὰ ὁποῖα ὄχι μόνο παίδευσαν πολύπλευρα τὸ ἀθηναϊκὸ κοινὸ καὶ συνέβαλαν καθοριστικὰ στὸν συνεχῆ ἐπαναπροσδιορισμὸ τῆς ταυτότητας τοῦ ἀθηναίου πολίτου ὡς μέλους τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτεύματος, ἀλλὰ ἔως σήμερα συνιστοῦν πνευματικὴ παρακαταθήκη γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. 

Ὁ συνθέτης Νίκος Σκαλκώτας...

    Ὁ Νίκος Σκαλκώτας γεννήθηκε στὴ Χαλκίδα στὶς 8 Μαρτίου 1904 καὶ πέθανε στὶς 19 Σεπτεμβρίου 1949, νύχτα Κυριακῆς πρὸς Δευτέρα μέσα στὸ χειρουργεῖο ἑνὸς ἀθηναϊκοῦ νοσοκομείου. 

   Καταγόταν ἀπὸ τὴν Τῆνο καὶ προερχόταν ἀπὸ οἰκογένεια μουσικῶν. Τὸ 1910 ἡ οἰκογένειά του μετακόμισε στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ τοῦ προσφέρῃ τὴν εὐκαιρία πληρέστερης μουσικῆς μορφώσεως. Γράφτηκε στὸ Ὠδεῖο Ἀθηνῶν καὶ τὸ 1918 ἀποφοίτησε μὲ τὴν ἀνώτατη διάκριση («Χρυσὸ Μετάλλιο») γιὰ τὴν ἐρμηνεία του στὸ «Κοντσέρτο γιὰ βιολὶ» τοῦ Μπετόβεν.

Γιαννούλης Χαλεπᾶς...

Κοιμωμένη (1877)

Γιαννούλης Χαλεπᾶς (14 Αὐγούστου 1851, Πάνορμος Τήνου - 15 Σεπτεμβρίου 1938, Ἀθήνα)

Βούλα Παπαϊωάννου (1898-1990)

Πορτρέτο κοριτσιού. Αθήνα, 1945

   Η Βούλα Παπαϊωάννου (1898-1990) ήταν μια προικισμένη φωτογράφος με σπάνια χαρίσματα και αισθητική καλλιέργεια, που έκαμε από κάθε έννοια εθνική φωτογραφία. Ξεχώριζε απ’ τους γνωστούς φωτογράφους του καιρού της τόσο για την καθαρότητα της δουλειάς της όσο και για την προσπάθεια τολμηρότερων αναζητήσεων στη φωτογραφική έκφραση και την τεχνική πρακτική. Είναι απ’ τους λίγους που έκαμαν ποίηση με τη φωτογραφία και η μόνη απ’ τους παλιούς φωτογράφους που άφησε έργο κοινωνικού προβληματισμού με διεισδυτική ματιά, καλοσύνη και ποιότητα ανθρωπιάς.

Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ, του Α. Καρκαβίτσα (απόσπασμα)

   Σηκώθηκαν μονόγνωμοι και πήγαν κοντά στον καθηγητή να ιδούνε στο χερόγραφο. Ο Αριστόδημος δεν κινήθηκε από τη θέση του. Είχε μιαν ευαισθησία παράξενη. Όταν άκουε τους σοφούς να θαυμάζουνε τα βιβλία των προγόνων του, γινότανε σαν ζύμη. Κάθε λόγος τους, λες και ήτανε μορφίνη, του σκότιζε το λογικό, του σκλάβωνε τη θέληση. Ήθελε κ' εκείνος να παρακαλέση, ήταν ανυπόμονος ν' ακούση το νέο θησαυρό που ανακάλυψε ο καθηγητής. Μα δεν είχε δύναμη να βγάλη άχνα. Μόνον η κιτρινάδα που έβαφε το πρόσωπό του και το χάλπωμα των ματιών του φανέρωναν τη μεγάλη του συγκίνηση.

Ὁ Ναὸς τῆς Ὁμονοίας...

   Ὁ Ἀκράγας εἶναι πόλη στὴ νότια ἀκτὴ τῆς Σικελίας καὶ ἰδρύθηκε γύρω στὸ 582-580 π.Χ. ἀπὸ ἀρχαίους Ἕλληνες ἀποίκους τῆς Γέλας (κατὰ τὸν Θουκυδίδη) ἢ Ροδίους (κατὰ τὸν Πολύβιο)

   Στὸν Ἀκράγαντα (Ἀγκριτζέντο), κτίστηκε τὸν 5ο αἰ. π.Χ. ὁ τεραστίων διαστάσεων δωρικὸς ναὸς τῆς Ὁμονοίας (39x17μ.). Στὰ νεότερα χρόνια μετατράπηκε σὲ καθολικὴ ἐκκλησία καὶ διατήρησε αὐτὸν τὸν χαρακτῆρα ἔως τὸ τέλος τοῦ 18ου αἰ.. 

   Ὁ σοφὸς Ἐμπεδοκλῆς, γέννημα θρέμμα τῆς πόλεως, συνήθιζε νὰ λέῃ γιὰ τοὺς συμπολίτες του ὅτι ζοῦσαν σὰν νὰ ἦταν νὰ πεθάνουν τὴν ἄλλη μέρα καὶ ἔχτιζαν σὰν νὰ ἦταν νὰ ζήσουν γιὰ πάντα. Τὰ ἐξαίσια δείγματα τῆς ἑλληνικῆς ἀρχιτεκτονικῆς εἶναι τόσο πολλά, ὥστε δικαίως ἀποκαλεῖται ἡ περιοχὴ τοῦ Ἀκράγαντα «Κοιλάδα τῶν Ἑλληνικῶν Ναῶν».

   Στὸν προαύλιο χῶρο τοῦ Ναοῦ τῆς Ὁμονοίας ἕνας Πολωνὸς γλύπτης ἔκανε παλαιότερα μία μεγάλη ἔκθεση καὶ ἔχει ἀφήσει ὡς δῶρο ἕνα τεράστιο ἄγαλμα ἀπὸ ὀρείχαλκο, ποὺ παριστάνει τὴν πτώση τοῦ Ικάρου…

Χλόη

Χαρισιάδης: Ναὸς Ἐπικουρίου Ἀπόλλωνος

Δημήτρης Χαρισιάδης (Καβάλα, 15 Αὐγούστου 1911 - Ἀθήνα, 2 Ἀπριλίου 1993)

Μία ὁλόκληρη Ἑλλάδα μέσα στὶς φωτογραφίες του…

   Ἀφετηρία τῆς φωτογραφικῆς του πορεῖας ἀποτέλεσε τὸ ἀλβανικὸ μέτωπο (1940), ὅταν ὁ Χαρισιάδης ὡς ἔφεδρος ἀξιωματικὸς καὶ ἐπίσημος φωτογράφος τοῦ στρατοῦ, ἀπαθανάτισε τὴ ζωὴ τῶν στρατιωτῶν καὶ τὴν ἐπέλαση τῆς ἑλληνικῆς στρατιᾶς στὴ Βόρεια Ἤπειρο. Μετακληθεῖς λόγῳ τῆς γλωσσομάθειάς του, στὴν Ἀθήνα, κατέγραψε τὶς δύσκολες συνθῆκες διαβίωσης κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Κατοχῆς. Ὡς ἀνταποκριτὴς τοῦ εὐρωπαϊκοῦ τύπου, φωτογράφησε τὰ «Δεκεμβριανὰ» καὶ τὸν Ἐμφύλιο. Μετὰ τὴν Ἀπελευθέρωση, τεκμηρίωσε φωτογραφικὰ τὴν ἄφιξη καὶ τὴ διανομὴ τῆς ἀμερικανικῆς βοήθειας πρὸς τὴ χώρα. Ἀργότερα, μὲ ἐντολὴ τοῦ Ὑπουργείου Ἀνασυγκρότησης κατέγραψε τὴν οἰκονομικὴ ἀνάκαμψη τῆς χώρας καὶ τὰ μεγάλα ἔργα.

Ἀρχαῖο θέατρο Ἐπιδαύρου...

Ἀρχαῖο θέατρο Ἐπιδαύρου: τὸ τελειότερο ἀρχαῖο ἑλληνικὸ θέατρο, ἀπὸ ἄποψη ἀκουστικῆς καὶ αἰσθητικῆς!

     «Ἐπιδαυρίοις δέ ἐστι θέατρον έν τῷ ἱερῶ μάλιστα ἐμοί δοκεῖ θέα ἄξιον. Τό μέν γάρ Ρωμαίων πολύ δή τι ὑπερῆρχεν τῶν πανταχοῦ τῷ κόσμῳ μεγέθει δέ Ἀρκάδων τό ἐν τῇ μεγάλη πόλει ἀρμονίας δέ ἢ κάλλους ἓνεκα ἀρχιτέκτων ποῖος ἐς ἅμιλλαν Πολυκλείτω γένοιτ᾽ ἂν ἀξιόχρεως. Πολύκλειτος γάρ καί θέατρον τοῦτο καίοἴκημα τό περιφερές ὁ ποιήσας ἦν» (Παυσανίας, Ἑλλάδος Περιήγησις, Κορινθιακά - II.27.5)

Τὸ φιλί...

     Χαμένο ανάμεσα σε δεκάδες άλλα όστρακα, σε μια μικρή γωνιακή προθήκη της αίθουσας 54 του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, βρίσκεται ένα φιλί. Νεαρός, σχεδόν πιτσιρικάς, στεφανωμένος και με το χνούδι της εφηβείας ακόμη στο μάγουλο, δίνει με τα μάτια του ανοιχτά το πρώτο του φιλί, σκυμμένος προς το μέρος της. Εκείνη, όμορφη όπως αφήνεται να εννοηθεί από το τυλιχτό της βραχιόλι, έχει αγκαλιάσει τρυφερά το σγουρό του κεφάλι, λυγίζοντας με νάζι τα ακροδάχτυλα του δεξιού της χεριού.

Τῆς Ἀθηνᾶς ἀνάγλυφο...

Τῆς Ἀθηνᾶς ἀνάγλυφο...

Πῶς ἀκούμπησες ἄπραγα τὸ δόρυ;

Τὴ φοβερή σου περικεφαλαία

βαριὰ πῶς γέρνεις πρὸς τὸ στῆθος, Κόρη;

Ποιὸς πόνος τόσο εἶναι τρανός, ὦ Ἰδέα,

γιὰ νὰ σὲ φτάσῃ! Ὀχτροὶ κεραυνοφόροι

δὲν εἶναι γιὰ δικά σου τρόπαια νέα;

Δὲν ὁδηγεῖ στὸ Βράχο σου τὴν πλώρη

τοῦ καραβιοῦ σου πλέον πομπὴ ἀθηναῖα;

Σὲ ταφόπετρα βλέπω νὰ τὴν ἔχη

καρφωμένη μία πίκρα τὴν Παλλάδα.

Ὤ! κάτι μέγα, ἀπίστευτο θὰ τρέχη ...

Χαμένη κλαῖς τὴν ἱερή σου πόλη

ἢ νεκρὴ μέσ᾿ στὸ μνῆμα καὶ τὴν ὅλη

τοῦ τότε καὶ τοῦ τώρα, ὠιμένα! Ἑλλάδα;

Κωστῆς Παλαμᾶς

Στὴ φωτογραφία βλέπουμε τὸ μικρὸ ἀνάγλυφο τῆς σκεπτόμενης Ἀθηνᾶς. Αὐστηρὸς ρυθμός, 5ος αἰ. π.Χ.
Ὓψος: 54 ἑκ., πλάτος: 32 ἑκ. Μουσεῖο Ἀκρόπολης

Ἡ φωτογραφία ἀνήκει στὸν Marsyas καὶ τὴν βρῆκα στὴν wikipedia.

Αἰώνιος Ἔφηβος…

Αἰώνιο βλέμμα

αὐτὸ ποὺ σὲ κοιτάζει,

μαγνητίζει·

ξεχνᾶς τὸ ψυχρὸ ὑλικὸ

καὶ νιώθεις τὴ θέρμη τῆς ἐκφράσεως

τῆς ἤρεμης ζωντάνιας.

Αἰώνιος Ἔφηβος…

Χλόη

Φωτογραφία,  ἀπὸ ἀνεμούριον

Νίκη τῆς Σαμοθράκης...

Νίκη τῆς Σαμοθράκης

Στὴν πρώρη τῆς τριήρους στέκει, μὲ ἀνοιχτὲς τὶς φτεροῦγες καὶ ὁ θαλασσινὸς ἀέρας παιχνιδιάρικα παρασέρνει τὰ πέπλα της ποὺ ἔχουν ὑγρανθεῖ ἀπὸ τὸν ἀφρὸ τῶν κυμάτων.

Τὸ βῆμα της δίνει τὴν ὀρμὴ τῆς κινήσεως στὸ βαρὺ μαρμαρένιο πλοῖο…

Ἑλλήνων Ἵππος...

 

Σύντροφος στὴν εἰρήνη καὶ στὸν πόλεμο, 

στὴ ζωὴ καὶ στὸ θάνατο. 

Ἱερὸς, φτερωτὸς ἢ καὶ ἀθάνατος. 

Ἵππος, ὁ σύντροφος καὶ βοηθὸς τοῦ ἀνθρώπου.

Σκοπὸς τῆς ζωῆς εἶναι ὁ θάνατος...

Ἐρχόμαστε ἀπὸ μία σκοτεινὴ ἂβυσσο·

καταλήγουμε σὲ μία σκοτεινὴ ἂβυσσο· 

τὸ μεταξὺ φωτεινὸ διάστημα τὸ λέμε Ζωή.

Εὐτὺς ὡς γεννηθοῦμε, ἀρχίζει κι ἡ ἐπιστροφή· 

«Σφυράκι» γιὰ ἒργο τοῦ Θεοτοκόπουλου...

Ενας πίνακας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, «Ο Αγιος Δομήνικος στην προσευχή», θα δημοπρατηθεί από τον οίκο Σόθμπις εντός του έτους αντί 3-5 εκατ. στερλινών αρχική εκτίμηση, μαζί με άλλα 140 έργα ζωγραφικής και γλυπτικής από την περίφημη συλλογή του μεγάλου φιλάνθρωπου και συλλέκτη Γκούσταβ Ράου.

  
«Ο Αγιος Δομήνικος στην προσευχή», του Θεοτοκόπουλου θα δημοπρατηθεί από τον οίκο Σόθμπις εντός του έτους

Η συλλογή, η οποία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα κατηγοριών, από ιμπρεσιονιστική και μοντέρνα τέχνη μέχρι έργα old masters, με συνολική αξία πάνω από 16 εκατ. στερλίνες, παραχωρήθηκε προς πώληση από τη UNICEF Γερμανίας προκειμένου να χρηματοδοτήσει προγράμματα βοήθειας παιδιών και κυρίως το νοσοκομείο Ciriri στο ανατολικό Κονγκό.

Ανάμεσα στα highlights της συλλογής είναι επίσης μια ελαιογραφία του Μονέ, η «Ξύλινη γέφυρα» (4-6 εκατ. στερλίνες), και έξι φρέσκο του Τζοβάνι Τιέπολο (3-5 εκατ. στερλίνες). Απόγονος οικογένειας Γερμανών αυτοκινητοβιομηχάνων, ο Γκούσταβ Ράου (1922-2002) σπούδασε στα 40 του γιατρός με σκοπό να εργαστεί στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Μετά τον θάνατο του πατέρα του, πούλησε την οικογενειακή επιχείρηση, διαθέτοντας τα έσοδα στην εξάλειψη της φτώχειας στον Τρίτο Κόσμο. Μετακόμισε στο Κονγκό, έχτισε το νοσοκομείο Ciriri, ενώ κληροδότησε με τον θάνατό του την εκπληκτική συλλογή του στη UNICEF Γερμανίας...

ethnos.gr

Ἂρης...

 

 Ἂρης, 2ος αἰ. π.Χ. ἀπὸ τὴν Ἀγορὰ τῶν Ἀθηνῶν. Μουσεῖο Λούβρου.
Ares. Free-standing statue, 2nd century BC. From the agora in Athens. Louvre Museum.

Ἐκεῖ, μέσα στὴ γυμνὴ ἁπλότητά σου, νὰ ἀτενίζῃς αἰώνια, μὲ τὸ ἲδιο βλέμμα ποὺ ἂλλοτε ἀτένιζες τὴν Ἀττικὴ Γῆ, τὴ δόξα ἑνὸς λαοῦ παραταγμένη στὴν σειρά… Καὶ τὸ φῶς ποὺ σὲ ἀγκάλιαζε, χάθηκε, καὶ δὲν ζεσταίνει ὃπως στὴν πατρίδα…