Ὁ Νίκος Σκαλκώτας γεννήθηκε στὴ Χαλκίδα στὶς 8 Μαρτίου 1904 καὶ πέθανε στὶς 19 Σεπτεμβρίου 1949, νύχτα Κυριακῆς πρὸς Δευτέρα μέσα στὸ χειρουργεῖο ἑνὸς ἀθηναϊκοῦ νοσοκομείου.
Καταγόταν ἀπὸ τὴν Τῆνο καὶ προερχόταν ἀπὸ οἰκογένεια μουσικῶν. Τὸ 1910 ἡ οἰκογένειά του μετακόμισε στὴν Ἀθήνα γιὰ νὰ τοῦ προσφέρῃ τὴν εὐκαιρία πληρέστερης μουσικῆς μορφώσεως. Γράφτηκε στὸ Ὠδεῖο Ἀθηνῶν καὶ τὸ 1918 ἀποφοίτησε μὲ τὴν ἀνώτατη διάκριση («Χρυσὸ Μετάλλιο») γιὰ τὴν ἐρμηνεία του στὸ «Κοντσέρτο γιὰ βιολὶ» τοῦ Μπετόβεν.
Τὸ 1921 λαμβάνει ὑποτροφία ἀπὸ τὸ Ἴδρυμα Ἀβέρωφ γιὰ ἀνώτερες σπουδὲς βιολιοῦ στὸ Βερολίνο. Τὸν Μάιο τοῦ 1933 ἐπιστρέφει στὴν Ἑλλάδα, ἀλλᾶ ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ πάτησε τὸ πόδι του στὴν πατρίδα ἀντιμετώπισε τὸν φθόνο καὶ τὴν καχυποψία τοῦ μουσικοῦ κυκλώματος, παρότι ἦταν γνωστὴ ἡ ἀξία του.
Στὰ μουσικὰ πράγματα τῆς χώρας κυριαρχοῦσαν ἄνθρωποι συντηρητικῶν ἀντιλήψεων, ποὺ σχετίζονταν μὲ τὴν λεγόμενη «Ἐθνική Σχολὴ» καὶ δὲν μποροῦσαν ἢ δὲν ἤθελαν νὰ κατανοήσουν τὶς νέες μουσικὲς προτάσεις τοῦ Σκαλκώτα. Ἰσχυριζόντουσαν ὅτι ἔγραφε ἀκαταλαβίστικη μουσική, ποὺ ἦταν ἀντίθετη μὲ τοὺς κανόνες ποὺ διδάσκονταν στὰ ὡδεῖα καὶ διέδιδαν πὼς ἦταν τρελλός! Ὁ μουσικολόγος καὶ βιογράφος τοῦ Σκαλκώτα Γ. Γ. Παπαϊωάννου ἀποκαλεῖ τὴν συμπεριφορά τους ἀπέναντι στὸν Σκαλκώτα «μεγάλη συμπαιγνία» καὶ πιστεύει ὅτι τὸ πληθωρικό του ταλέντο θὰ τοὺς ἐπισκίαζε καὶ θὰ τοὺς ἐξοστράκιζε ἀπὸ τὶς «καρέκλες» τους.
Ὅλες οἱ πόρτες ἦταν κλειστὲς γιὰ τὸν Σκαλκώτα. Γιὰ νὰ ζήσῃ καταδέχεται νὰ παίξῃ βιολί σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ τελευταία ἀναλόγια τῆς Κρατικῆς Ὀρχήστρας καὶ ἀργότερα στὶς Ὀρχήστρες τῆς Λυρικῆς καὶ τῆς Ραδιοφωνίας, παρὰ τὴν ἀναμφισβήτητη ἀξία του ὡς βιολονίστα. Ὡς ἀντίδοτο, ἄρχισε νὰ συνθέτῃ πυρετωδῶς: Ἀπὸ τὸ 1935 καὶ ὡς τὸ 1945 εἶχε γράψει πάνω ἀπὸ 100 ἔργα. Κλεισμένος στὸν δικό του κόσμο καὶ ἀποκομμένος ἐντελῶς ἀπὸ τὶς εὐρωπαϊκὲς τάσεις ἀνέπτυξε ἕνα δικό του, ἐντελῶς προσωπικὸ ὕφος.
Τὸ 1946 παντρεύτηκε τὴν πιανίστρια Μαρία Παγκαλῆ κι ἕνα χρόνο ἀργότερα ἦρθε στὴ ζωὴ ὁ γιός τους Ἀλέκος, ποὺ διακρίθηκε ὡς ζωγράφος. Ἀκολούθησε μία νέα περίοδος δημιουργικῆς σιωπῆς, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ 1949 ἀρχισε νὰ συνθέτῃ μὲ τοὺς παλιούς του ρυθμοὺς νέα ἔργα καὶ νὰ ἐνορχηστρώνῃ παλιότερα. Πέθανε στὶς 19 Σεπτεμβρίου 1949 ἀπὸ ἐπιπλοκὲς ποὺ προκάλεσε ἡ ἀμελημένη περισφιγμένη κήλη του. Δύο ἡμέρες ἀργότερα γεννήθηκε ὁ δεύτερος γιός του, Νίκος, ποὺ τὸν γνωρίζουμε ὡς πρωταθλητὴ Ἑλλάδος στὸ σκάκι.
Ὁ Σκαλκώτας ἀνακαλύφθηκε ὡς συνθέτης μετὰ τὸ θάνατό του, χάρη στὴν πρωτοβουλία φίλων καὶ θαυμαστῶν του (Γ.Γ. Παπαϊωάννου, Γιώργος Χατζηνίκος κ.ά.), ποὺ ἴδρυσαν τὴν «Ἐταιρεία Φίλων Σκαλκώτα» γιὰ νὰ διαφυλάξουν καὶ νὰ διαδώσουν τὸ ἔργο του, ποὺ περιλαμβάνει πάνω ἀπὸ 170 ἔργα (κοντσέρτα, συμφωνικὲς σουίτες, μουσικὴ δωματίου, χοροὺς καὶ τραγούδια).
Σήμερα, ὁ Νίκος Σκαλκώτας θεωρεῖται ἕνας ὰπὸ τοὺς σημαντικοὺς συνθέτες τοῦ 20οῦ αἰῶνος.
Ακούστε:Σκαλκώτας, Κλέφτικος Χορός!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου